Phương pháp giáo dục mang tên Montessori đã "làm mưa làm gió" trên khắp thế giới. Điều gì đã làm nên sức hút này và liệu bố mẹ có thể giúp con tạo ra một môi trường lý tưởng như Motessori đã đề cập?
Phương pháp Montessori là một phương pháp giáo dục trong đó coi trọng các tiềm năng của trẻ và nỗ lực để phát triển tiềm năng này bằng một môi trường giáo dục thân thiện, cởi mở với các giáo viên được đào tạo sâu về chuyên môn kèm theo các đồ dùng học tập được thiết kế đặc biệt.
Sự khác biệt của Montessori
- Phương châm giáo dục của Montessori: “Học trẻ để dạy trẻ tốt hơn”
- Mỗi lớp học gồm nhiều độ tuổi khác nhau: Thông thường chúng hòa trộn ba độ tuổi, chẳng hạn 2,5 tuổi – 3 tuổi – 4 tuổi. Điều này khiến cho lớp học luôn thú vị và mới mẻ, các em nhỏ hơn sẽ thích thú trước những gì anh chị lớn hơn làm được, đồng thời các bạn lớn có thể hướng dẫn và giúp đỡ các bé nhỏ.
- Bé là người lựa chọn khu vực học và hoạt động mình yêu thích: Bé được thoải mái “vùi đầu” vào hoạt động mình thích cho đến khi muốn chuyển sang hoạt động khác. Cách chơi độc lập và tự lập này giúp bé tự khám phá, tự tìm giải pháp khi mắc sai lầm. Ở môi trường lý tưởng theo phương pháp Montessori, người lớn không “can thiệp” quá nhiều đối với trẻ, đặc biệt là việc áp đặt tư tưởng, quan niệm, cách nhìn của mình với bé.
- Bé học tập thông qua tương tác với đồ dùng học tập và với các bé khác: Có ít nhất 3 tiếng trẻ hoạt động với học cụ mỗi ngày, giáo viên không có quyền cắt ngang khi trẻ đang hứng thú với hoạt động của mình để theo hoạt động của lớp.
Quang cảnh một lớp học theo phương pháp Montessori
- Chương trình dạy được phát triển dựa trên khả năng tiếp thu của trẻ. Giáo viên thiết kế bài học linh hoạt và đa dạng theo trình độ riêng của từng trẻ
- Giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn, chỉ bảo từng em để trẻ phát triển tư duy, tự nâng cao tính độc lập và tự tin. Các em sẽ ở với giáo viên trong ba năm. Điều này cho phép giáo viên phát triển quan hệ sát và lâu dài với học sinh, cho phép họ biết rõ từng cách học tập của trẻ, và khuyến khích ý thức cộng đồng mạnh mẽ giữa các em.
- Montessori không có hệ thống thi đua. Kết quả học tập của trẻ được dựa trên những ghi chép hàng ngày của giáo viên, dựa trên những tiêu chuẩn: thái độ, hành vi, kiến thức và quan trọng hơn cả là trẻ cảm thấy hạnh phúc khi đến trường; trưởng thành trong cuộc sống.
-Bố mẹ có thể tạo ra môi trường Montessori tại nhà: Tuy được triển khai với những đòi hỏi đặc thù, bố mẹ vẫn có thể tạo ra một môi trường theo hình mẫu mà Montessori hướng tới ngay tại ngôi nhà của mình. Điều được chú trọng trong phương pháp này là các vật liệu hoàn toàn thiên nhiên và nội thất theo kích cỡ trẻ nhỏ.
Mắng con còn tệ hơn đánh đòn?
Khi "cơn điên" đã lên đến đỉnh điểm, nhiều mẹ không tiếc lời la mắng, thậm chí chửi rủa con cái vì những hành động không hợp chuẩn của bé. Tuy nhiên, cách này không đúng đâu mẹ nhé! Thậm chí, trong nhiều trường hợp, la mắng con còn gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực
Khi con làm sai một
điều gì đó hoặc không nghe lời, mẹ sẽ dạy con như thế nào? La mắng hay
đánh đòn con? Thực tế, theo các chuyên gia tâm lý trẻ em, dù chọn cách
nào trong 2 phương án trên, mẹ cũng đang gây những tác động tiêu cực đến
sự hình thành và phát triển tâm lý, cảm xúc của trẻ. Thậm chí, so với
tác hại từ những trận đòn roi, những lời la mắng của mẹ còn gây ra ảnh
hưởng “ghê gớm” hơn nhiều.
Liệu la mắng có khiến con nghe lời mẹ hơn?
Đây là kết quả nghiên cứu của các chuyên
gia từ Đại học Pittsburgh và Đại học Michigan, tiến hành trên hơn 1.000
gia đình có con từ 13-14 tuổi tìm hiểu về mức ảnh hưởng của lời
nói khắc nghiệt đến hành vi, mức độ trầm cảm của trẻ và mối quan với cha
mẹ. Theo nghiên cứu, các chuyên gia nhận thấy rằng, việc la mắng, hò
hét, chửi rủa, thậm chí sử dụng ngôn từ xúc phạm đối với trẻ em, nhất là
những bé trong độ tuổi dậy thì hoàn toàn không có tác dụng giải quyết
vấn đề. Ngược với suy nghĩ của phụ huynh, la mắng không thể giúp con
lắng nghe, và suy nghĩ về những gì bé đã làm sai. Chúng chỉ khiến cho sự
việc trở nên tồi tệ hơn.
Giải thích cho vấn đề này, các chuyên
gia cho rằng, thanh thiếu niên là một quãng thời gian khá nhạy cảm, là
giai đoạn các bé đang bắt đầu hình thành và bộc lộ bản sắc của riêng
mình. Vì vậy, việc la mắng trẻ có thể làm ảnh hưởng đến nhận thức, khiến
bé cảm thấy tự ti về bản thân, cảm thấy mình không có giá trị. Không
chỉ cảm xúc của trẻ,
việc sử dụng ngôn từ xúc phạm, những lời chỉ trích quá mức còn có thể
“lấy đi” sự ngưỡng mộ và tôn trọng của bé dành cho ba mẹ của mình. Bên
cạnh đó, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, những trẻ được nuôi lớn bằng những
lời la mắng, ngôn từ xúc phạm thường có xu hướng hung hăng, có các vấn
đề về hành vi ở trường hoặc cho thấy nhiều dấu hiệu của bệnh trầm cảm.
Dạy con ngoan mà không đòn roi là một trong những
mục tiêu quan trọng mà các bậc cha mẹ hiện đại hướng tới. Và các chuyên
gia hoàn toàn ủng hộ quan điểm này khi đưa ra 10 lý do vì sao không nên
đánh đòn các con
Không đánh không mắng, mẹ nên dạy con làm sao?
Thay vì la mắng hay đánh đập con, các
chuyên gia khuyến cáo các mẹ nên nói chuyện trực tiếp và giải thích lý
do tại sao trẻ không nên làm như vậy. Đồng thời, đưa ra hình phạt cho
trẻ. Tránh la hét, quát mắng vào mặt của con, nhất là ở nơi công cộng
hoặc trước mặt bạn bè của bé. Chẳng hạn, nếu bé mải mê xem tivi mà quên
làm bài tập, mẹ nên nói cho con biết việc làm của bé không đúng và có
thể phạt bé bằng cách không cho bé xem tivi cho đến khi làm bài xong,
hoặc phạt bé bị mất buổi đi chơi mà đáng lẽ bé sẽ có nếu như ngoan.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể phạt bé đứng ở góc nhà
trong thời gian quy định để suy nghĩ về hành vi sai trái của mình. Hoặc
đơn giản hơn, mẹ cũng có thể phạt con phụ mình làm việc nhà, vừa rèn
cho bé tính tự lập, vừa có “chân sai vặt”. Tiện đôi đường, mẹ nhỉ?
8 lý do để bố mẹ đừng bao giờ đánh đòn con
Dạy con ngoan mà không đòn roi là một trong những mục tiêu quan trọng mà các bậc cha mẹ hiện đại hướng tới. Và các chuyên gia hoàn toàn ủng hộ quan điểm này khi đưa ra 10 lý do vì sao không nên đánh đòn các con
Việc bố mẹ thường xuyên đánh đòn con cái sẽ tạo thành một thói quen xấu trong cách hành xử giữa những thành viên trong gia đình. Sẽ ra sao nếu một ngày bạn nhìn thấy đứa con lớn chưa đầy 4 tuổi của mình đang đánh đứa nhỏ và hồn nhiên giải thích rằng: “Con làm giống mẹ mà”. Thật nguy hiểm khi các bố mẹ phạm sai lầm trong cách làm cha mẹ của mình. Vì trẻ nhỏ luôn có khuynh hướng bắt chước người mà chúng kính trọng nhất. Hãy thật cẩn trọng, vì bố mẹ đang nuôi dạy những người trong tương lai sẽ trở thành ông bố, bà mẹ, những người vợ, người chồng. Và nếu bạn đang dùng “bạo lực” thì trong tương lai, các con của bạn cũng sẽ “bạo lực” hệt như thế với các con của mình.
Việc đánh đòn con làm cho trẻ thấy rằng mình có quyền được đánh người khác, và rằng người lớn được đánh những người nhỏ hơn mình. Ngay cả khi thỉnh thoảng bố mẹ mới áp dụng biện pháp mạnh này với con, nó vẫn có thể để lại những ký ức không tốt. Trong khi bố mẹ đang cố gắng dạy con cách làm chủ cảm xúc của mình, thì việc nạt nộ, đòn roi sẽ phá hỏng hết những nỗ lực này.
2. Làm mất đi giá trị của con
Hình ảnh cá nhân của con cái được khởi đầu bằng chính hình ảnh mà bố mẹ nhìn nhận về các bé. Việc đánh đòn con thường gửi đến các bé một thông điệp sai, khiến bé cảm thấy mình như một kẻ “bất tài”, “vô dụng”, “phá hoại”… Làm sao bố mẹ có thể nuôi dạy một đứa trẻ tự tin và cảm thấy mình có giá trị khi đã lỡ gieo vào đầu con những suy nghĩ như trên?
Đòn roi làm cho bé cảm thấy sợ hãi và không còn muốn chia sẻ với bố mẹ nữa. Nó cũng khiến con lớn lên với suy nghĩ khiếp sợ trước những kẻ mạnh hơn.
3. Bố mẹ đánh mất giá trị của mình
Trong sâu thẳm, các bậc phụ huynh ủng hộ phương pháp đòn roi vẫn cảm thấy sự sai lạc của phương pháp này. Họ đánh phạt con vì không biết mình phải làm gì khác, nhưng chỉ sau đó không lâu lại cảm thấy mình vô cùng bất lực vì cách họ dùng không hề đem lại hiệu quả. Tổn thương trong mối dây liên kết bố mẹ – con cái khiến chỗ đứng của bố mẹ trong lòng con càng trở nên lung lay hơn.
4. Hình phạt sẽ leo thang
Ở một số giai đoạn phát triển, bé có nhu cầu mạnh mẽ trong việc khẳng định sự độc lập của mình bằng việc làm trái lại lời bố mẹ. Và khi bạn định “đánh cho nó biết sợ một chút”, thì đâu sẽ là giới hạn cuối cùng? Bé sẽ tiếp tục chuỗi vi phạm của mình, và từ việc đánh nhẹ vào tay, phát vào mông, tất cả có thể kết thúc đẫm nước mắt, khi tay và mông của bé sưng vù vì những làn roi.
5. Đánh đập không làm hành vi của con tốt hơn
Cơ chế của hành vi tốt rất đơn giản: Nhận thức tốt thì hành động tốt. Việc giáo dục con bằng đòn roi làm cho bé cảm thấy bất ổn bên trong, và điều này sẽ được thể hiện bằng cá hành vi bên ngoài. Bé càng hành động sai, càng bị nhiều đòn roi và càng nhìn nhận bản thân mình một cách xấu xí hơn. Vòng tròn luẩn quẩn này cứ thế lặp đi lặp lại. Nhưng các bố mẹ ơi, điều mà chúng ta muốn là con nhận ra cái sai của mình nhưng vẫn tự tin rằng mình là người có ích.
Tâm lý trẻ: Khám phá và tôn trọng cái "tôi" của trẻ (P.1)
Sẽ không ít lần, bạn thấy bé trở nên bướng bỉnh và
khăng khăng làm theo ý mình. Bé yêu của bạn đang khôn lớn và cần được
lắng nghe. Để khám phá và tôn trọng cái “tôi” ở trẻ, hãy cùng MarryBaby
vén bức rèm thú vị này nhé.
Đừng lấy câu nói của người xưa: “Thương cho roi cho vọt” để giải thích cho việc đánh con. Bởi đó chỉ là nghĩa đen của câu nói. “Roi vọt” ở đây không phải là những hình phạt thể xác hay tinh thần, mà đó là việc dạy con một cách nghiêm khắc để con nên người. Có rất nhiều cách khác nhau để thực hiện được mục tiêu đó và đánh đòn chỉ là hạ sách mà thôi.
7. Đánh con gây ra sự oán giận
Từ lúc con rất nhỏ, các bé đã có ý thức về sự công bằng và khi bị đánh, con cảm thấy mình bị đối xử bất công. Dần dần, trong con trẻ sẽ hình thành ý thức nổi loạn, chống đối. Mẹ không hề muốn con tách mình khỏi thế giới mà bé nghĩ rằng không có ai yêu thương mình, vậy thì hãy ngừng việc đánh con.
Việc đánh con cũng gây ra cảm xúc tiêu cực ở cha mẹ, khi mà họ nhận thấy rằng tất cả những điều mình vừa làm chỉ là để giải tỏa cơn giận. Việc phá bỏ cảm giác tức giận này khá khó khăn, nhưng chúng ta có thể khắc cốt ghi tâm rằng: Tôi không bao giờ đánh con, và tôi muốn con mình sống có kỷ luật. Chính việc tự nhắc nhở này sẽ buộc bạn tìm kiếm một biện pháp thay thế hữu hiệu hơn đòn roi.
8. Đòn roi để lại ký ức tồi tệ
Những vết sẹo tâm lý dễ khiến trẻ bị ám ảnh cho đến tân tuổi trưởng thành. Bởi tâm lý con người thường bị ấn tượng mạnh bởi những điều khiến họ cảm thấy khổ sở, đau đớn hơn những niềm vui và hạnh phúc. Và bởi vì các ông bố, bà mẹ luôn muốn con lớn lên với hàng trăm, hàng ngàn những hồi ức hạnh phúc, đẹp đẽ, việc kiên quyết nói không với đòn roi chính là lựa chọn thông thái ngay lúc này.
5 bước để bạn từ bỏ thói quen la mắng con
Ông bố bà mẹ nào có thói quen la mắng con thì cẩn thận nhen
Trong cuộc sống nhiều áp lực hiện nay, các ông bố bà mẹ thường không thể tránh khỏi những lúc tức giận và la mắng con trẻ, đôi khi chỉ vì những lỗi rất nhỏ.
Lý do cha mẹ mắng con mình bởi vì họ nhìn nhận cách cư xử sai trái của con một cách chủ quan. Họ cảm thấy thất vọng và cáu giận khi thấy những đứa trẻ không nghe lời và có thái độ chống lại mình.
Theo như nghiên cứu thì có đến 3 trong 4 cha mẹ la hét, mắng mỏ con mình khoảng 1 lần/ tháng. Đây là một dấu hiệu không tốt. Hạ thấp hay trách mắng con của mình là việc làm ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của trẻ. Những đứa trẻ thường xuyên bị la mắng sẽ có những hành vi, cư xử không tốt và quan hệ tình cảm với sau này cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Một lời khuyên chung là cha mẹ nên tránh dùng những câu như “Tại sao mãi mà con không nhớ nổi những cái này” hay “Cái gì con làm cũng hỏng là sao!”. Cách tốt nhất, khi trẻ mắc lỗi, bạn nên bắt đầu một câu bằng “Bố mẹ… “ hơn là “Con…”. Hãy nói những gì bạn không mong muốn, và sau đó thêm vào điều mà bạn mong muốn con mình thực hiện theo, ví dụ: “Bố mẹ rất không vui khi con làm việc này, vì vậy lần sau con hãy…”.
Dưới đây là một vài lời khuyên giúp bạn có thể kiểm soát được tâm trạng của mình trước khi định lớn tiếng với bọn trẻ
Thứ nhất, hãy hít một hơi thật sâu. Bất cứ khi nào trẻ làm bạn không chịu nổi, thì hãy dừng lại, hít vào, và thở ra một cách nhẹ nhàng.
Thứ hai, nghĩ về những nơi khiến mình thư thái. Tưởng tượng về một hòn đảo ấm áp, đắm mình dưới ánh nắng chan hòa của vầng thái dương. Bạn có thể tin hoặc không, nhưng dù sao điều đó ít nhiều có thể giúp ích cho bạn.
Thứ ba, đếm đến 10. Thay vì lớn tiếng thì việc đếm như vậy sẽ làm đứa trẻ của bạn sợ mà vào nếp ngay.
Thứ 4, chia sẻ với vợ hoặc chồng, hay ai đó tin tưởng những bức xúc của mình trong việc nuôi dạy con. Việc nói ra khiến bạn được giải tỏa và tìm được những lời khuyên khách quan.
Thứ 5, ra khỏi phòng. Khi mọi thứ sai sót, tôi thường để bọn trẻ ở một nơi yên tĩnh, an toàn và rời đi khoảng vài phút.
Dạy con từ thuở lên ba
Bí quyết giúp bé ngủ ngon
Mốc phát triển cần đạt khi trẻ lên 2 Theo thạc sĩ xã hội học Trần Đình Dũng, quá trình định hình nhân cách của một đứa trẻ luôn luôn đi theo giai đoạn 3 năm. Tuy nhiên, thông thường mọi người hay chú ý đến các mốc 6 năm, 12 năm, 18 năm… mà quên đi giai đoạn 3 năm đầu đời, giai đoạn nền tảng để hình thành nhân cách. Cũng như khi nhìn một tòa nhà, người ta thường quan tâm đến kiến trúc tổng thể, phòng ốc, thiết kế nội thất, ít khi nào nhìn vào nền móng bên dưới. Cũng thế, 3 năm đầu đời là nền móng mà không ai nhìn thấy, tuy nhiên nó cũng giống như móng của một ngôi nhà có vững thì công trình ấy mới bền chắc với thời gian.
Thông thường trong 3 năm đầu đời của trẻ, cha mẹ thường để ý nhiều đến những chuyển biến về mặt thể chất cho con, dành cho bé nguồn dinh dưỡng tốt nhất, sự chăm sóc tối ưu. Song theo thạc sĩ Đình Dũng, điều quan trọng nhất mà nhiều phụ huynh lại quên đó chính là việc xây dựng nhân cách cho con, dạy cho con những giá trị đạo đức, lối sống, cách cư xử với những người xung quanh. Phụ huynh hãy xây dựng cho con sự tự tin bằng việc dẫn bé theo mỗi khi đi ra ngoài để bé được tiếp xúc với người lạ, môi trường lạ, âm thanh lạ. Thế giới hữu hình và thế giới vô hình Thế giới hữu hình là những gì hiển hiện, có thể nhìn thấy, chạm đến, những điều có thể cân đong đo đếm được. Trong 3 năm đầu đời của trẻ, nhiều bậc cha mẹ thường dành quá nhiều ưu tư và lo lắng về thế giới hữu hình của con mà quên đi điều cần lưu ý nhất, đó là thế giới vô hình, là tính cách, nhân cách của bé, là tinh thần, tâm hồn, thái độ, nội tâm…
Trong một buổi trò về kỹ năng làm cha mẹ, khi được hỏi “Các bạn muốn con mình sau này sẽ trở nên như thế nào?”, hầu hết ông bố, bà mẹ trẻ đều nghĩ ngay đến những điều hữu hình “Tôi muốn con mình thành bác sĩ, kỹ sư, nhà giáo, doanh nhân”… Tất cả đều đúng, đều tốt đẹp, nhưng không hoàn toàn đúng với thời gian. “Có bao giờ chúng ta nghĩ giống như nhà văn Sơn Nam: ‘Tôi muốn con mình trở thành người tử tế, con mình lớn lên trở thành một người chính trực, trung thực, cho bản thân con, cho gia đình nhỏ, không gian nhỏ của con và cho xã hội’?. Quan trọng hơn cả là nền móng, giá trị gia đình, là niềm tin, nghị lực, nội lực bên trong mỗi con người. Nó giúp chúng ta đứng vững, không khom lưng, không khuỵu gối, đó mới chính xác là điều chúng ta nên dạy cho con mình”, thạc sĩ Đinh Dũng gợi mở.
Trẻ lên ba, cả nhà tập nói Khi trẻ đang tập nói và khi bé nói sai, ông Dũng khuyên, phụ huynh cần phải sửa ngay lập tức từng chữ một. Nếu không sửa kịp thời, ngay lập tức bé đã tiếp nhận vốn từ sai. Và khi người lớn cho bé vốn từ sai thì mai này lớn lên khả năng bé nói ngọng rất cao. Nghiên cứu khoa học cho thấy, em bé nào nói sai chữ, sai âm thì khi lớn lên khả năng thẩm âm giảm đến 50%, khi trẻ học nhạc hay ngoại ngữ sẽ bị thua thiệt hơn nhiều so với những em bé được bố mẹ sửa cho ngay khi còn nhỏ. Làm thế nào để “dạy con từ thuở lên ba”? Theo thạc sĩ Đinh Dũng, bất kỳ bố mẹ nào cũng yêu con, và nên thể hiện tình cảm với con mình. “Hãy yêu thương con theo cách mà chúng ta muốn được yêu thương. Không phải ai cũng biết cách bày tỏ tình cảm với con, nhưng hãy bắt đầu bằng hai cách vuốt ve và nói chuyện với bé”. Người mẹ có thể học hỏi từ bài học nuôi con theo phương pháp kangaroo, ôm con vào lòng, vuốt ve làn da bé, nắm tay bé, xoa lưng bé, xoa đầu, mân mê từng lọn tóc của bé… Qua đó trẻ sẽ cảm nhận được tình thương, cảm nhận được làn da của người thân thông qua xúc giác, hơi ấm tỏa ra từ thân nhiệt của cha mẹ, mùi hương cơ thể của mẹ, có khi bé sẽ ghi nhớ đến suốt đời.
Nghiên cứu khoa học cho thấy trong 3 năm đầu tiên, việc va chạm thân thể và nói chuyện với con quan trọng gấp nhiều lần so với dinh dưỡng. 3 năm đầu tiên là giai đoạn định hình tất cả tính cách: yêu thương, giận hờn, ganh ghét, đặc biệt đây cũng chính là giai đoạn hình thành nên nhân cách của một con người. Điều tiên quyết trong việc định hình và hoàn thiện nhân cách chính là thông qua sự tự tin. Do đó khi ở nhà, cha mẹ hãy chăm sóc con thông qua những cử chỉ vuốt ve, va chạm, nói chuyện với bé. Khi ra ngoài xã hội, hãy xây dựng cho trẻ sự tự tin bằng việc dẫn bé theo mỗi khi đi ra ngoài để bé được tiếp xúc với người lạ, môi trường lạ, âm thanh lạ. Từ đó bé sẽ có thêm thông tin, hình ảnh, hình khối, màu sắc, âm thanh, tự nhiên bên trong sẽ xuất hiện sự tự tin. Chắc chắn khi ấy trẻ sẽ có thêm những trải nghiệm cuộc sống rất thú vị.
Trong 3 năm đầu đời, trẻ học qua thông tin rất ít, chủ yếu qua hình ảnh và phản ánh chính xác những điều người lớn dạy cho mình. Khi nhìn thấy mọi người lễ phép với ông bà nội ngoại, bé nhìn thấy sẽ tự động lễ phép với ông bà, bố mẹ. Vì vậy muốn dạy con biết lễ phép, bố mẹ cần thay đổi cách hành xử của mình cho phù hợp để làm gương. Tự tin là giá trị của chính bản thân bé, còn lễ phép là giá trị của cộng đồng, kính trên nhường dưới. Để dạy cho bé tính lễ phép, chỉ cần cho bé nhớ 4 chữ: Cảm ơn – Xin lỗi – Đi thưa – Về chào. Khi con cư xử trong môi trường gia đình, môi trường xung quanh, hàng xóm, bạn bè của bố mẹ mà trẻ thực hành một cách nhẹ nhàng, duyên dáng, thật lòng, thì hãy yên tâm rằng khi bé bước ra ngoài cuộc sống sẽ không quá tự cao, cũng không quá rụt rè nhút nhát. Sự trung thực là điều cuối cùng phụ huynh cần dạy cho bé trong giai đoạn 3 năm đầu đời. Tuy nhiên, hầu hết bậc cha mẹ trẻ hay quên điều này.
Khi dạy trẻ, hãy tâm niệm rằng: “Nếu con giỏi sẽ có người giỏi hơn con, nếu con giàu sẽ có người giàu hơn con, nhưng nếu con trung thực thì sẽ không có ai trung thực hơn con, vì bản chất của sự trung thực là trung thực”. Để dạy cho trẻ trung thực, bước đầu tiên, đơn giản nhất, chỉ cần dạy cho bé gọi tên đúng sự việc. Trung thực là câu chuyện cha mẹ có thể đúc kết từ cuộc sống, từ cách cư xử hàng ngày để nói chuyện với con và dạy cho con. Khi trẻ đã có sự tự tin, lễ phép và sự trung thực, sau này trưởng thành bé sẽ biết không gây tổn hại cho bản thân, không gây tổn hại cho người khác.
“Đừng để ý quá nhiều về thế giới hữu hình. Hãy chú trọng nhiều đến thế giới vô hình, bao gồm ý thức, nhân cách, quá trình định hình nhân cách quan trọng nhất là tự tin, lễ phép, trung thực. Từ đó trẻ có một năng lực để chơi, đón nhận thông tin mới, khoảng không gian càng lớn. Với ba giá trị này thì bé sẽ đứng vững khi bước ra thế giới bên ngoài”, ông Dũng khuyên. Bên cạnh đó, phụ huynh đừng quên dạy cho con nói điều mình làm và làm điều mình nói. “Trong quá trình trưởng thành, cha mẹ cần dạy cho con cách đón nhận những quan điểm trái chiều, xây dựng nhân cách cho con. Nuôi con là việc không hề đơn giản, dạy con là một hành trình gian truân đến suốt đời”, theo thạc sĩ Đinh Dũng…(st)
Mốc phát triển cần đạt khi trẻ lên 2 Theo thạc sĩ xã hội học Trần Đình Dũng, quá trình định hình nhân cách của một đứa trẻ luôn luôn đi theo giai đoạn 3 năm. Tuy nhiên, thông thường mọi người hay chú ý đến các mốc 6 năm, 12 năm, 18 năm… mà quên đi giai đoạn 3 năm đầu đời, giai đoạn nền tảng để hình thành nhân cách. Cũng như khi nhìn một tòa nhà, người ta thường quan tâm đến kiến trúc tổng thể, phòng ốc, thiết kế nội thất, ít khi nào nhìn vào nền móng bên dưới. Cũng thế, 3 năm đầu đời là nền móng mà không ai nhìn thấy, tuy nhiên nó cũng giống như móng của một ngôi nhà có vững thì công trình ấy mới bền chắc với thời gian.
Thông thường trong 3 năm đầu đời của trẻ, cha mẹ thường để ý nhiều đến những chuyển biến về mặt thể chất cho con, dành cho bé nguồn dinh dưỡng tốt nhất, sự chăm sóc tối ưu. Song theo thạc sĩ Đình Dũng, điều quan trọng nhất mà nhiều phụ huynh lại quên đó chính là việc xây dựng nhân cách cho con, dạy cho con những giá trị đạo đức, lối sống, cách cư xử với những người xung quanh. Phụ huynh hãy xây dựng cho con sự tự tin bằng việc dẫn bé theo mỗi khi đi ra ngoài để bé được tiếp xúc với người lạ, môi trường lạ, âm thanh lạ. Thế giới hữu hình và thế giới vô hình Thế giới hữu hình là những gì hiển hiện, có thể nhìn thấy, chạm đến, những điều có thể cân đong đo đếm được. Trong 3 năm đầu đời của trẻ, nhiều bậc cha mẹ thường dành quá nhiều ưu tư và lo lắng về thế giới hữu hình của con mà quên đi điều cần lưu ý nhất, đó là thế giới vô hình, là tính cách, nhân cách của bé, là tinh thần, tâm hồn, thái độ, nội tâm…
Trong một buổi trò về kỹ năng làm cha mẹ, khi được hỏi “Các bạn muốn con mình sau này sẽ trở nên như thế nào?”, hầu hết ông bố, bà mẹ trẻ đều nghĩ ngay đến những điều hữu hình “Tôi muốn con mình thành bác sĩ, kỹ sư, nhà giáo, doanh nhân”… Tất cả đều đúng, đều tốt đẹp, nhưng không hoàn toàn đúng với thời gian. “Có bao giờ chúng ta nghĩ giống như nhà văn Sơn Nam: ‘Tôi muốn con mình trở thành người tử tế, con mình lớn lên trở thành một người chính trực, trung thực, cho bản thân con, cho gia đình nhỏ, không gian nhỏ của con và cho xã hội’?. Quan trọng hơn cả là nền móng, giá trị gia đình, là niềm tin, nghị lực, nội lực bên trong mỗi con người. Nó giúp chúng ta đứng vững, không khom lưng, không khuỵu gối, đó mới chính xác là điều chúng ta nên dạy cho con mình”, thạc sĩ Đinh Dũng gợi mở.
Trẻ lên ba, cả nhà tập nói Khi trẻ đang tập nói và khi bé nói sai, ông Dũng khuyên, phụ huynh cần phải sửa ngay lập tức từng chữ một. Nếu không sửa kịp thời, ngay lập tức bé đã tiếp nhận vốn từ sai. Và khi người lớn cho bé vốn từ sai thì mai này lớn lên khả năng bé nói ngọng rất cao. Nghiên cứu khoa học cho thấy, em bé nào nói sai chữ, sai âm thì khi lớn lên khả năng thẩm âm giảm đến 50%, khi trẻ học nhạc hay ngoại ngữ sẽ bị thua thiệt hơn nhiều so với những em bé được bố mẹ sửa cho ngay khi còn nhỏ. Làm thế nào để “dạy con từ thuở lên ba”? Theo thạc sĩ Đinh Dũng, bất kỳ bố mẹ nào cũng yêu con, và nên thể hiện tình cảm với con mình. “Hãy yêu thương con theo cách mà chúng ta muốn được yêu thương. Không phải ai cũng biết cách bày tỏ tình cảm với con, nhưng hãy bắt đầu bằng hai cách vuốt ve và nói chuyện với bé”. Người mẹ có thể học hỏi từ bài học nuôi con theo phương pháp kangaroo, ôm con vào lòng, vuốt ve làn da bé, nắm tay bé, xoa lưng bé, xoa đầu, mân mê từng lọn tóc của bé… Qua đó trẻ sẽ cảm nhận được tình thương, cảm nhận được làn da của người thân thông qua xúc giác, hơi ấm tỏa ra từ thân nhiệt của cha mẹ, mùi hương cơ thể của mẹ, có khi bé sẽ ghi nhớ đến suốt đời.
Nghiên cứu khoa học cho thấy trong 3 năm đầu tiên, việc va chạm thân thể và nói chuyện với con quan trọng gấp nhiều lần so với dinh dưỡng. 3 năm đầu tiên là giai đoạn định hình tất cả tính cách: yêu thương, giận hờn, ganh ghét, đặc biệt đây cũng chính là giai đoạn hình thành nên nhân cách của một con người. Điều tiên quyết trong việc định hình và hoàn thiện nhân cách chính là thông qua sự tự tin. Do đó khi ở nhà, cha mẹ hãy chăm sóc con thông qua những cử chỉ vuốt ve, va chạm, nói chuyện với bé. Khi ra ngoài xã hội, hãy xây dựng cho trẻ sự tự tin bằng việc dẫn bé theo mỗi khi đi ra ngoài để bé được tiếp xúc với người lạ, môi trường lạ, âm thanh lạ. Từ đó bé sẽ có thêm thông tin, hình ảnh, hình khối, màu sắc, âm thanh, tự nhiên bên trong sẽ xuất hiện sự tự tin. Chắc chắn khi ấy trẻ sẽ có thêm những trải nghiệm cuộc sống rất thú vị.
Trong 3 năm đầu đời, trẻ học qua thông tin rất ít, chủ yếu qua hình ảnh và phản ánh chính xác những điều người lớn dạy cho mình. Khi nhìn thấy mọi người lễ phép với ông bà nội ngoại, bé nhìn thấy sẽ tự động lễ phép với ông bà, bố mẹ. Vì vậy muốn dạy con biết lễ phép, bố mẹ cần thay đổi cách hành xử của mình cho phù hợp để làm gương. Tự tin là giá trị của chính bản thân bé, còn lễ phép là giá trị của cộng đồng, kính trên nhường dưới. Để dạy cho bé tính lễ phép, chỉ cần cho bé nhớ 4 chữ: Cảm ơn – Xin lỗi – Đi thưa – Về chào. Khi con cư xử trong môi trường gia đình, môi trường xung quanh, hàng xóm, bạn bè của bố mẹ mà trẻ thực hành một cách nhẹ nhàng, duyên dáng, thật lòng, thì hãy yên tâm rằng khi bé bước ra ngoài cuộc sống sẽ không quá tự cao, cũng không quá rụt rè nhút nhát. Sự trung thực là điều cuối cùng phụ huynh cần dạy cho bé trong giai đoạn 3 năm đầu đời. Tuy nhiên, hầu hết bậc cha mẹ trẻ hay quên điều này.
Khi dạy trẻ, hãy tâm niệm rằng: “Nếu con giỏi sẽ có người giỏi hơn con, nếu con giàu sẽ có người giàu hơn con, nhưng nếu con trung thực thì sẽ không có ai trung thực hơn con, vì bản chất của sự trung thực là trung thực”. Để dạy cho trẻ trung thực, bước đầu tiên, đơn giản nhất, chỉ cần dạy cho bé gọi tên đúng sự việc. Trung thực là câu chuyện cha mẹ có thể đúc kết từ cuộc sống, từ cách cư xử hàng ngày để nói chuyện với con và dạy cho con. Khi trẻ đã có sự tự tin, lễ phép và sự trung thực, sau này trưởng thành bé sẽ biết không gây tổn hại cho bản thân, không gây tổn hại cho người khác.
“Đừng để ý quá nhiều về thế giới hữu hình. Hãy chú trọng nhiều đến thế giới vô hình, bao gồm ý thức, nhân cách, quá trình định hình nhân cách quan trọng nhất là tự tin, lễ phép, trung thực. Từ đó trẻ có một năng lực để chơi, đón nhận thông tin mới, khoảng không gian càng lớn. Với ba giá trị này thì bé sẽ đứng vững khi bước ra thế giới bên ngoài”, ông Dũng khuyên. Bên cạnh đó, phụ huynh đừng quên dạy cho con nói điều mình làm và làm điều mình nói. “Trong quá trình trưởng thành, cha mẹ cần dạy cho con cách đón nhận những quan điểm trái chiều, xây dựng nhân cách cho con. Nuôi con là việc không hề đơn giản, dạy con là một hành trình gian truân đến suốt đời”, theo thạc sĩ Đinh Dũng…(st)
0 comments:
Post a Comment